Meeloopdag: Basischeck Momentum

Begin maart toog ik naar de German Sport University (Deutsche Sporthochshule Köln) in Keulen om een dag mee te kijken met een basischeck die werd afgenomen bij vier jonge atleten. Ik mag Johanna volgen. Zij is 14 jaar, zit al c.a. 5 jaar op de fiets en combineert sport met school. Die combinatie is niet altijd handig. Doordat Johanna deelneemt aan het talentenprogramma van het Duitse Landskader, valt er veel te regelen en zo is ze vandaag op een doordeweekse dag hier.

Programma

Bij aankomst ontvangen we bij de receptie het programma van de dag. Ik krijg wat uitleg over de verschillende onderdelen en waar welk onderdeel plaatsvindt. Dat voor de uitleg uitgebreid de tijd wordt genomen is iets wat gedurende de dag steeds weer naar voren komt. Zeker omdat het om jonge atleten gaat is het belangrijk dat zij goed weten waarom zij aan de basischeck deelnemen en wat het belang is van de testen.

We starten met het afnemen van bloedsamples en het opmeten van gewicht en lengte. Ook de bloeddruk en hartslag in rust worden opgenomen. De noppen van het hartslagmeetinstrument geven rode plekken op het lichaam.

Sport medisch onderzoek

We starten het sport medisch onderzoek met een vragenlijst bij de dokter. Johanna krijgt allerlei vragen voorgeschoteld over kinderziektes, allergieën, medicijnen, diabetes etc.. Vervolgens is er een onderzoek van de longen en keel. De dokter drukt op de ledematen en checkt het lichaam op zwellingen.

Met een inspanningstest op de fiets wordt een hartmeting gedaan. Met op de borst en rug  noppen geplaatst en een band om de arm mag Johanna beginnen aan een opwarmfase van 3 minuten. Daarna wordt in etappes de belasting (wattage) verhoogt. Johanna moet aangeven hoe zwaar ze de inspanning vind op een 7-stappen schaal van ‘sehr schwer’ (heel zwaar) naar ‘leicht’ (licht). De belasting wordt vervolgens gemeten. De bloeddruk wordt tussentijds automatisch gemeten. Met dit onderzoek kijkt de dokter of het hart kwalitatief goed slaat, meet het aantal slagen en de regelmatigheid van die slagen. Er is geen limiet op het aantal etappes. Op het eind van de test wordt de ademhaling van Johanna steeds zwaarder en het hoofd steeds roder terwijl de hartslag loopt op tot c.a. 190. Voor het herstel wordt de wattage en frequentie stapsgewijs weer verlaagd.

Het hele sportmedisch onderzoek wordt nabesproken met de arts. We kunnen al onze vagen kwijt en als alles helder is, kunnen we verder naar het volgende onderdeel.

Nutrition

We komen in een klein kamertje diep verstopt in een van de gebouwen op het grote terrein van de universiteit. De diëtiste start met de vooraf ingevulde dagboeken van Johanna. Ze heeft twee weken bijgehouden wat ze eet en drinkt. Ook geeft de diëtiste aan wat nu precies gezonde voeding is. Johanna is namelijk iets te zwaar voor haar lengte, maar ze is ook in de groei. Het gaat om belasting versus gewicht. Echter helpt veel donuts eten niet! Johanna krijgt tips voor de verbetering van haar eetpatroon. Dit wordt een uitdaging met school waarmee ze afspraken moet maken over het innemen van voeding buiten de pauzes om. Er worden veel vragen gesteld aan de atlete zodat deze zich bewust wordt en zelf gaat nadenken over haar eetpatroon en alternatieven. De diëtiste bespreekt uitgebreid de ingaande en verbruikte calorieën en hoe dat in balans kan zijn. Ook laat ze een voedingsdriehoek zien.

Door simpel andere vleeswaren of brood te pakken, kan Johanna snel invloed uitoefenen op het aantal calorieën die ze binnen krijgt. Voor de weerstand en vitaminen moet ze meer groenten of fruit eten (bijvoorbeeld kohlrabi). Voldoende drinken is extreem belangrijk. Hierdoor worden afvalstoffen (die je als sporter meer hebt) sneller afgevoerd. Geadviseerd wordt om een halve liter flesje met water te vullen en gedurende de drie dag delen deze leeg te drinken minimaal. Dit geeft al een groot effect!

Orthopedics

De orthopeed, ondersteund door zijn assistente, start ook met een vragenlijst over klachten. Hij kijkt naar de stand van de benen en de ondersteuning door de voeten. Op het blote oog controleert hij de lenigheid en rechtheid van het lichaam. De rug wordt geanalyseerd evenals de schouders, heupen en voeten. De nek wordt gedraaid. Ook wordt gekeken naar de maximale draaibaarheid en beweegbaarheid van ledematen. Johanna moet kracht zetten en haar polsen draaien. De botten worden gevoeld en de stand van de handen wordt bekeken. De beweegbaarheid van de benen wordt gecheckt door de heupen te draaien en een analyse te doen met drukpunten op de knieën. Alle uitslagen komen in het rapport terecht.

Bodyscan

Dan gaan we door naar het (voor mij) meest spectaculaire onderdeel van de basischeck. Er worden kleine grijze halve bolletjes op Johanna’s lichaam geplaatst. Door deze te positioneren op de schouders, rug, knieën en enkels kan er een gedetailleerde 3D bodyscan worden gemaakt. Er wordt twee keer gescand. Handmatig wordt de hoogte tot de splitsing van de benen, de omtrek van de bovenbenen, kuiten en enkels gemeten. De scan wordt met een ontbloot bovenlijf gemaakt. Alleen een onderbroek mag aan om de foto zo nauwkeurig mogelijk te laten zijn. Persoonlijk zou ik de test wat ongemakkelijk vinden, je geeft je letterlijk bloot en wordt digitaal vastgelegd.

Biomechanics: vertical jumps

In dezelfde ruimte als de bodyscan worden ook de vertical jumps gefilmd. Ook hier worden diverse bolletjes op het lichaam geplaatst. De bolletjes reflecteren waardoor met hogesnelheidscamera’s Johanna’s sprong vanuit diverse hoeken gefilmd kan worden. Dit beperkt zich tot de draaiende en bewegende delen van de voeten tot aan de navel. Johanna moet 3 verschillende sprongen maken. Met een barcode wordt haar data in een systeem geladen.

Vanwege de persoonlijke gegevens zijn deze afgeschermd en goed beveiligd. Haar naam wordt bijvoorbeeld niet gekoppeld aan de data. Op het onderzoeksinstituut is er een aparte lijst die de data weer aan de juiste persoon kan koppelen. Mocht er worden ingebroken, dan hebben ze alleen de data maar weten ze dus niet van wie die is.

Johanna gaat vervolgens door naar het psychologisch onderzoek. Vanwege privacy redenen mag ik daar niet bij aanwezig zijn. Ondertussen loopt het programma ongeveer een uur uit. De deelnemers moeten zelf op zoek naar de verschillende locaties. Er is geen begeleiding tussen de onderzoeken door.

Strenght testing

Als een van de laatste testen wordt er een krachttest afgenomen. We zitten nu halverwege de middag. Je merkt aan de atleten dat ze het vermoeiend vinden. Ook bij de krachttest wordt gestart met een korte vragenlijst over de sportieve activiteiten die Johanna wekelijks doet. Ze moet vervolgens op verschillende toestellen haar maximale kracht testen door gewicht weg te drukken of tegen te houden. De toestellen zijn allemaal gekoppeld aan computers zodat live metingen kunnen worden gedaan. De bedoeling is dat Johanna de inspanning in 1x vasthoud. Alle apparaten worden niet alleen op hoogte, maar ook op hoek (graden) ingesteld. Als wielrenster heeft zij bepaalde beenspieren goed ontwikkeld. Ze krijgt de tip om ook de spieren aan de achterkant van haar benen te trainen. Naast benen worden ook rug, armen, schouders en borstkas getest. Haar bovenlichaam is minder sterk ontwikkeld. De houding tijdens de oefeningen is belangrijk.

In deze ruimte worden twee atleten tegelijk getest. Dit is erg efficient. Het grappige is dat de begeleiders atleten met hun stem motiveren alles uit de krachttest te halen. Dit heeft zeker invloed op de prestatie van de atleten. Je kunt in de grafiek zien wanneer de begeleider zijn stem verheft; de krachtinspanning neemt toe. Heb je een minder gemotiveerde begeleider, dan zijn je resultaten wellicht ook minder goed.

Endurance testing

Ook de ogentest woon ik niet bij. Het is een normale ogentest laat ik mij vertellen. Als laatste wordt er een inspanningstest afgenomen. Speciaal voor deze atleten is er een wielrenfiets in plaats van de standaard fiets neergezet. De dokter geeft ook hier veel uitleg over wat er gaat gebeuren en wat er wordt gemeten. Hij neemt de tijd om alles in te stellen. Bij het oor wordt iedere keer wat bloed afgenomen om de bloedwaarden later te kunnen meten.

14 duizend parameters op 1 dag

Op het eind van de dag krijg ik een gesprek met Eva Engelmeijer. Ze vertelt dat er c.a. 14.000 parameters  worden meegenomen in het rapport. Doordat de data niet centraal geregistreerd wordt, neemt dit wat tijd in beslag. Je zou wel verwachten dat dit handig is, gewicht en lengte zijn bijvoorbeeld meerdere malen gemeten. Door de privacy-gevoeligheid van de data en de twee verschillende systemen (de onderzoeken worden in verschillende fysieke gebouwen met hun eigen systeem afgenomen) is het niet mogelijk op dit moment om dit proces efficiënter te maken.

Ouders moeten daarnaast goedkeuring geven voordat het rapport naar de coach gaat. Naar schatting wordt slechts een deel van het rapport goed gebruikt om de training te verbeteren. De grootste oorzaken hiervan zijn het beperkte opleidingsniveau van coaches (zij missen de kennis om de data goed te kunnen interpreteren) en het bewust willen vasthouden aan de eigen analyses en werkwijzen (ik train al 20 jaar zo, waarom zou ik het anders doen?).

Ik vond het bijzonder om bij de basischeck aanwezig te kunnen zijn en wil daar Johanna graag voor bedanken! Door haar openheid heb ik een persoonlijke test van dichtbij mogen bekijken. Ik wens haar veel succes bij Radsportabteilung des VfR Büttgen 1912 e.V.!