Zo lang als de twee jaar voorbereiding duurde, zo snel vlogen de weken op de Olympische Spelen voorbij. Na de eerste week werd het al snel wat rustiger wat betreft mijn werkzaamheden als NOC assistent. Atleten waren inmiddels gearriveerd en de belangrijkste zaken geregeld. Ik heb twee dagen gekend waarbij ik voornamelijk aan mijn e-mail en studie heb kunnen werken. Er was gewoonweg geen hulp nodig. Soms kwamen er mensen op kantoor even overleggen, was er een ontvangst van belangrijke Tunesische personen en keken atleten wedstrijden op de televisie. Dat leverde leuke gesprekjes op. Het is mooi om zo meer te leren over het leven van de atleten zelf en kennis te maken met voor mij minder bekende sporten.
Het klinkt misschien gek, maar als NOC assistent is het niet vanzelfsprekend dat je veel sport ziet tijdens de Spelen. Je primaire werkplek is het Olympisch dorp. De eerste dagen van de Spelen heb ik daarom weinig meegekregen van de wedstrijden. Ik had tickets gekocht voor het schermen en de moderne vijfkamp. Als NOC assistent heb je het privilege dat je overal mee naar binnen mag (behalve in de ruimtes voor de Olympische familie). Ik heb dus ook een en ander mee mogen zien met de delegatie. Hier onder een verslag!
Schermen
Het schermen vond plaats in de Arena Carioca 3 in het Barra Olympic Parc. Een prachtige omgeving met verschillende gebouwen zoals de velodrome en het zwembad. De arena voor het schermen was een indrukwekkend schouwspel van lichten, schermen en juichende mensen. Ik heb zowel de finales van de heren degen als het dames floret bekeken. Voor de niet-schermers onder de lezers: in het schermen heb je drie verschillende wapens met andere spelregels; degen, floret en sabel. Nederland had Bas Verwijlen op degen mee. Helaas was hij al snel uitgeschakeld. In de finale won Zuid-Korea van het typische schermland Hongarije met slechts 1 punt verschil. De Zuid-Koreaan was de enige rechtshandige schermer bij de laatste vier. Zijn creatieve uitvallen maakten het een schitterende finale om naar te kijken. Een verdiende winst!
Bij het damesfloret werd het spannend voor mijn Tunesische delegatie en voor mij! De Italiaanse (mijn vaderland) Elisa di Francesca kwam in de halve finale uit tegen de Tunesische Ines Boubakri. Moeilijk om te bepalen voor wie ik nou moest juichen. Ines had helaas ontzettend last van haar rug waardoor het geen fraaie wedstrijd werd. Ze verloor, maar sleepte vervolgens tot grote vreugde van mijn delegatie toch nog een bronzen medaille in de wacht! De Italiaanse verloor in de finale van haar Russische tegenstander met slechts een punt verschil en werd tweede. Ze had in de laatste minuut nog een aantal punten in te halen. Met veel lef heeft ze haar achterstand weten weg te werken. Helaas leverde haar alles-of-niets uitval in de laatste seconde niet de gewenste gelijkmaker op. Met recht was dit een van de spannendste wedstrijden die ik heb gezien!
Boxen
Regelmatig ontmoet je ook coaches en atleten van andere delegaties. Zo ontmoette ik Sam Rukundo, een voormalig boxer uit Uganda en momenteel woonachtig en werkzaam in Zweden. Hij participeerde in de Olympische Spelen van Atlanta in 2004. Daar werd Sam in de kwartfinales uitgeschakeld. Hij heeft een leven als professioneel boxer achter de rug en is nu actief als coach voor boxers uit Uganda. Van hem heb ik geleerd dat veel kleinere landen met weinig middelen elkaar helpen en aanmoedigen tijdens de Spelen. Op zijn aanraden heb ik naar het boxen gekeken. In de knusse ambiance van de Pavilion tegenover het Olympisch dorp, zag ik supporters helemaal uit hun dak gaan voor hun atleet. Sam werd als coach in de verzorging van zijn boxer geholpen door iemand van een andere delegatie. Wat mij betreft echt de Olympische gedachte!
Het is voor mij niet helemaal duidelijk hoe de punten precies verdeeld werden door de jury. Ondanks dat ik (als leek) de Ugandese boxer beter vond, ging de arm toch omhoog voor de tegenstander. Sam vertelde mij later dat bij veel wedstrijden in het boxen de jury punten via een elektronisch systeem live registreert. Bij deze spelen werd het echter handmatig genoteerd waardoor de kans op fouten en manipulatie groter is. Na afloop van de Spelen zal Sam terugkeren naar Uganda om verantwoording af te leggen over de prestaties. Daarna keert hij weer terug naar huis. Ik vond het interessant om zijn verhaal te horen, want het maakt duidelijk dat voor sommige atleten het al een hele weg is om überhaupt op de Spelen te verschijnen.
Open water zwemmen
De Tunesische delegatie had veel hoop op een medaille in het open water (10km marathon) zwemmen. Oussama Mellouli had vier jaar eerder in Londen de gouden medaille binnengehaald en ze hoopten natuurlijk op een herhaling van die prestatie. Oussama had zijn moeder (zie operatie massagetafel), zijn broer plus een kleine medische staf mee. Om 6 uur ‘s ochtends vertrok de bus naar het strand van Copacabana. Wekker zetten dus! Helaas duurde de check-in procedure te lang waardoor ik te laat was. Ik kon vervolgens met het openbaar vervoer mijn weg vinden. Na een reis van ruim twee uur en een speurtocht op het strand, kon ik gelukkig op tijd aansluiten bij het team. Ik kreeg een Tunesisch vlaggetje in de handen gedrukt en mijn functie die dag was supporter zijn!
Het open water zwemmen kent een gezamenlijke start vanaf het strand. De atleten rennen de zee in en zwemmen vervolgens 10 km in een kleine twee uur. Hoewel de locatie op het strand geweldig is, zie je eigenlijk bijna niets van de wedstrijd. Een groot scherm is beschikbaar om de videobeelden van de zwemmers live te volgen. Het werd een slepende race. Oussama weet de hele wedstrijd in de top (meestal op de tweede positie) te zwemmen. De laatste meters waren echter een chaos. Oussama leek wel in het water weggedrukt te worden. De teleurstelling was dan ook gigantisch voor iedereen. Het was lang onduidelijk wie er eerste is geworden. Uiteindelijk mocht Nederland met de eer strijken, toch ook wel weer leuk!
Na afloop is het wachten op de terugkeer van de atleten. Pers staat klaar om de interviews af te nemen. Via een drukkende menigte lopen we door naar de kleedruimtes. Het was inmiddels al weer erg warm geworden. Bij de tent zien we atleten gelaten over de uitslag, maar ook eentje met grote tranen van verdriet. Mensen werken jaren naar deze prestatie toe, om dat niet met het gewenste resultaat naar huis te gaan is dan soms ook moeilijk. Ook dat is sport! Leuk was om Maarten van der Weijden (ik regelde zijn website www.beter.nu) nog even gedag te zeggen op deze plek!
Hockey
Na het open water zwemmen ben ik doorgegaan naar Deodoro. Deze locatie was niet makkelijk te vinden de eerste keer. Ik kwam in de verkeerde bus terecht en heb een stuk of 4 keer moeten overstappen. De tribunes van het hockey zaten vol met oranje gekleurde fans.
De Nederlandse hockey heren stonden er niet best voor tegen België. Studiegenoot Max Caldas is coach van dit team en dat maakte de wedstrijd extra spannend. Je weet een beetje hoeveel hij heeft moeten doen om hier te kunnen staan. Het moet ongelooflijk spannend zijn om als coach je team naar topprestaties te begeleiden daar op te plek waar je jaren naar toe gewerkt hebt. Ontzettend jammer dat het ze niet gelukt is om de bronzen medaille mee te nemen. De Nederlandse hockey dames schopten het wel tot de finale en gingen naar huis met zilver. Onderweg naar de moderne vijfkamp zag ik ze in een zenuwslopende shoot-out verliezen van Groot-Brittannië.
Op stap met Tunesië: worstelen en triathlon
Tunesië heeft naast een bronzen medaille in het schermen, ook brons in het worstelen en taekwondo opgehaald. Van het worstelen heb ik een stukje gezien en dat was voor mij bijna net zo onbegrijpelijk als het boksen wat de puntentelling betreft. Ik heb een kijkje mogen nemen achter de schermen in de ruimte waar de atleten hun warming-up deden en sparden als voorbereiding op de wedstrijd.
Daarnaast ben ik als assistent (voornamelijk voor de vertaling naar het Portugees) mee geweest naar de triathlon. De Tunesische delegatie had geen deelnemers in de triathlon, maar de chef de mission is tevens actief in de Tunesische triathlon federatie. Het is interessant om te zien hoe zij de Spelen gebruiken om actief te netwerken voor hun federaties. De triathlon was ook op het strand van Copacabana. Het was wachten in de brandende zon voor mij totdat de chef de mission weer verder wilde. Af en toe kreeg ik wat eten en drinken aangereikt, maar toen ik mijn wangen voelde branden heb ik de schaduw opgezocht totdat de wedstrijd voorbij was.
Moderne vijfkamp
Een van de dingen die ik echt wilde zien tijdens de Olympische Spelen was de Moderne Vijfkamp. Deze vond plaats in het prachtige en groene Deodoro. De moderne vijfkamp is een combinatie van zwemmen, schermen, paardrijden, hardlopen en schieten. Helaas was het programma niet helder waardoor ik bij zowel de dames als heren het zwemmen gemist heb. Voor elk onderdeel krijgt een atleet punten. Hoe sneller bij het zwemmen, of hoe meer gewonnen partijen bij het schermen, hoe meer punten een atleet verdient. Bij het paardrijden start men met een puntenaantal en krijgt de atleet puntenaftrek voor weigeringen, balkjes, valpartijen en tijdsoverschrijding. Op basis van het totaal aantal punten uit deze drie onderdelen, krijg je een starttijd voor het lopen en schieten. De atleet met het meeste aantal punten start op 0 seconden, de volgende atleet start het aantal seconden later dat hij in punten omgerekend minder heeft op zijn voorganger. De atleet die als eerste over de finish komt, is dan ook de winnaar.
De tweede dag (tijdens de wedstrijd voor de heren) had ik gezelschap van Julie, de Amerikaanse fysiotherapeute van Mellouli. We hebben die dag in de stromende regen naar het paardrijden gekeken. Ik had het geluk naast een lief Braziliaans vrouwtje te zitten die haar paraplu met mij wilde delen. Het was prachtig om de sport op dit niveau te kunnen bekijken. De atleten zijn echte allrounders, ultieme atleten, #5uperathletes!
Atletiek
Met Julie heb ik nog een stukje atletiek gezien waaronder het 5km hardlopen, estafette, polstokhoogspringen en kogelslingeren. Deze onderdelen vonden plaats in het enorme Olympisch Stadion. De rijen voor de ingang waren gigantisch. Gelukkig kon ik met de pas gebruikmaken van de workforce entree, waardoor het een stuk sneller ging. De sfeer in het stadion was groots. Tussen de wedstrijden door worden ook de medaille ceremonies georganiseerd. Heel bijzonder om beroemde atleten een medaille te zien krijgen. De estafette vond ik het spectaculairst van de onderdelen die ik gezien heb. Het publiek ging uit zijn dak, fantastisch!
Naar huis
Wat later in de Spelen merk je al dat atleten eerder naar huis gaan. Vooral als ze geen medaille gewonnen hebben, is het voor sommigen te belastend om nog in het dorp rond te lopen. Ook wordt om kostentechnische redenen soms plaats gemaakt voor andere atleten die pas later deelnemen. Als NOC assistent regel je dan de schoonmaak van het appartement (sommige atleten lijken echt op pubers die voor het eerst zonder ouders op vakantie gaan) en eventueel help je de mensen naar het vliegveld met al hun bagage. Voor de medaillewinnaars worden A4-tjes gemaakt om op te hangen aan de muren in het kantoor en het appartement. Bij de sluitingsceremonie is nog maar een klein deel van de eerst 60-man tellende delegatie aanwezig. Dit geldt ook voor veel andere delegaties. Het stormt gigantisch als ik die dag iedereen nog een keer op de bus zet. Gelukkig verloopt alles goed en kan ik naar huis.
Nederland meets Tunisia
De volgende dag, en tevens op mijn laatste werkdag als NOC assistent, komen Bartel en Houdijn van mijn opleiding aan het Nyenrode Sports Inc. langs in het Olympisch dorp. De week ervoor zijn de toegangspassen al geregeld met de Tunesische delegatie. Aangezien er nog niemand aanwezig is in het kantoor (waarschijnlijk aan het uitslapen van een feestelijke sluitingsceremonie), geef ik de heren een rondleiding door het Olympisch dorp. Ook nu merk ik weer hoe bijzonder het eigenlijk is dat dit mijn werkplek was de afgelopen weken. Het is een geweldige ervaring geweest!
